Maamulka Abiy ayaa xabsiga dhigay weriye u dhashay dalka Faransiiska oo booqasho ku tagay dalkaas, kaddib markii lagu eedeeyay inuu qayb ka ahaa “shirqool lagu doonayay in qalalaase laga abuuro” dalka ku yaalla bariga Afrika.
Antoine Galindo, oo ah wariye u shaqeeya shabakada wararka ee Africa Intelligence (AI) ee fadhigeedu yahay magaalada Paris ee dalka France, ayaa waxaa xiray ciidamo dhar cad ah oo ka tirsan ciidamada amaanka ee Ethiopian Skylight hotel khamiistii, sida ay sheegtay gudiga difaaca saxafiyiinta ee CPJ.
Wakhtigaas, Galindo waxa uu waraysi la yeeshay Bate Urgessa, oo ah afhayeenka jabhadda Oromada ee OLF, oo ah xisbi mucaarad ah oo si sharci ah u diiwaangashan. Bate sidoo kale waa la xiray, kooxda xuquuqda ayaa tiri.
Galindo ayaa dalka Itoobiya u joogay warbixin ku saabsan shir-madaxeedka ururka Midowga Afrika iyo warar kale, sida ay sheegtay AI. Waxa ay sheegtay in uu haysto dal-ku-gal u ogolaanaya in uu dalka ka shaqeeyo, maamulkuna ay ka warhayaan hawsha loo diray.
AI waxay ku tilmaantay xarigga Galindo mid “cudur-la’aan” wuxuuna ku baaqay in si degdeg ah loo sii daayo. “Eedayntan beenta ah kuma salaysna wax caddayn ah oo la taaban karo oo marmarsiinyo u noqon kara xorriyadda laga qaaday sii fiditaanka,” ayay tidhi.
Sabtidii, garsoore ku sugan Addis Ababa ayaa diiday codsiga Galindo ee dammaanad, wuxuuna kordhiyey sii hayntiisa illaa 1-da Maarso, ka dib markii booliisku uu codsaday waqti dheeraad ah oo uu ku baadho taleefankiisa, sida ay sheegtay CPJ, iyadoo soo xiganaysa qareenka Galindo.
Galindo ayaa lagu eedeeyay in uu la shirqoolay labo kooxood oo fallaago ah, balse bilaysku weli ma bixin wax caddayn ah oo la taaban karo oo ku saabsan sheegashadan, qareenka ayaa u sheegay CPJ.
“Xadhiga aan sal iyo raad toona lahayn ee Antoine Galindo ee lagu hayo gudashada waajibaadkiisa saxafinimo waa mid aad looga xumaado, mas’uuliyiinta Itoobiya waa in ay si degdeg ah u sii daayaan shuruud la’aan,” ayay tiri Angela Quintal, madaxa barnaamijka CPJ ee Afrika.
“Xadhigga Antonio Galindo waa tusaale kale oo muujinaya rikoorka xun ee xorriyadda saxaafadda ee Itoobiya, halkaas oo ugu yaraan siddeed wariye oo kale ay u xiran yihiin shaqadooda, kuwaas oo sidoo kale ay tahay in si degdeg ah loo sii daayo,” ayay tiri.
Itoobiya waa xabsiga labaad ee ugu weyn suxufiyiinta ka hooseeya saxaraha Afrika marka laga reebo Eritrea, sida ay sheegtay CPJ.
Markii ra’iisul wasaare Abiy Axmed uu xukunka qabtay sannadkii 2018-kii wuxuu ballan-qaaday inuu joojinayo caburinta, wuxuuna xabsiga ka sii daayay kumannaan maxaabiis ah oo u xirnaa arrimo siyaasadeed. Si kastaba ha ahaatee, dowladiisa ayaa cadaadis ku saartay mucaaradka intii uu socday dagaalkii 2020-2022 ee waqooyiga gobolka Tigray waxayna eriday saxafiyiin ajnabi ah ama u diiday fiisaha.
Dhowr saxafiyiin ajnabi ah ayaa la ceyriyay intii uu socday dagaalka Tigray, laakiin waddanku dhif iyo naadir ayuu u xiraa suxufiyiinta ajnabiga ah muddo dheer. Kiiskii ugu dambeeyay wuxuu ahaa 2011 markii laba wariye oo Swedish ah la xiray ka dib markii ay si sharci darro ah ku galeen Itoobiya si ay uga warbixiyaan jabhad. Labadan qof ayaa lagu eedeeyay dambiyo argagixisanimo balse la sii daayay iyadoo qayb ka ah cafis ballaaran sanadka soo socda.
Itoobiya ayaa hadda la daalaa dhacaysa kacdoonno ka dhan ah Oromiya iyo Axmaarada oo ah labada gobol ee ugu weyn, halkaasoo lagu eedeeyay ciidamada dowladda. Xaalad deg deg ah ayaa tan iyo bishii August ka jirtay Axmaarada, taasoo hakisay xoriyadii shacabka ee halkaasi ka jirtay.
