Dacwad-oogayaasha federaalka Mareykanka ayaa xiray oo dacwad ku soo oogay qofkii 75-aad oo loo haysto in ay ku lug laheyd kiis musuq-maasuq oo baaxad weyn, kaasoo lagu lunsaday $250 milyan oo doollar oo laga dhacay barnaamij Mareykan ah oo loogu talagalay in lagu quudiyo carruurta xilligii uu socday cudurka safmarka ah ee COVID-19.
Muna Wacays Fidhin, oo 44 jir Soomaali ah, gaar ahaan reer Somaliland, ayaa Jimcihii lagu xiray magaalada Minneapolis, waxaana lagu soo oogay toban dacwadood, oo ay ku jiraan khayaano xagga isgaarsiinta ah, laaluush, iyo been xalaaleyn lacag, sida uu sheegay Xafiiska Xeer-ilaaliyaha Guud ee Mareykanka ee Minnesota.
Muna Wacays Fidhin aya ah xaaska wasiirka arrimaha dibedda Somaliland Cabdiraxmaan Daahir Aadan, iyo guddoomiyaha xisbiga Waddani ee Mareykanka.
Sida ay sheegeen dacwad-oogayaasha, Muna waxay jeebka ku shubatay qiyaastii $1 milyan oo doollar iyadoo si been ah u sheegatay inay siisay boqollaal kun oo cunto ah carruur u baahneyd. Hay’adaha sharci-fulinta waxay ku eedeeyeen inay taa beddelkeeda lacagtaas ku bixisay deyn guri oo lagu lahaa, ku iibsatay gaari, ayna lacag ugu dirtay dibadda.
“Iyadoo dacwad lagu soogay eedeysanihii 75-aad ee fadeexadda Feeding Our Future, farriintu intan kama sii caddaan karto,” ayuu yiri Ku-simaha Xeer-ilaaliyaha Guud ee Mareykanka, Joseph H. Thompson. “Haddii aad door ku lahayd musuq-maasuqan, taleefanka qaado oo la hadal FBI-da maanta.”
Xuddunta kiiskan ayaa ah Feeding Our Future, oo ah hay’ad aan faa’iido doon ahayn oo fadhigeedu yahay Minnesota, mas’uulna ka ahayd qaybinta lacagaha federaalka ee ka imaanayay barnaamijyada nafaqeynta carruurta ee Wasaaradda Beeraha Mareykanka (U.S. Department of Agriculture’s – USDA).
Intii lagu jiray COVID-19, USDA waxay debcisay sharciyadeedii si carruurta ka soo jeedda qoysaska danyarta ah ay weli u heli karaan cunto marka ay iskuullada ka maqan yihiin. Dacwad-oogayaashu waxay sheegeen in dabacsanaantaasi ay albaabka u furtay shabakad ballaaran oo musuq-maasuq ah, iyadoo shirkado magac u yaal ah iyo goobo cunto-qaybin oo been abuur ah ay dowladda uga qaateen lacag cunto aan weligeed la bixin.
Hay’adda Feeding Our Future, oo ay hoggaaminaysay aasaasaheeda Aimee Bock, ayaa si weyn u kortay muddadaas—iyadoo maamulaysay kaliya $3.4 milyan oo kaalmo federaal ah sannadkii 2019, marka la barbar dhigo ku dhowaad $200 milyan sannadkii 2021. Bock waxaa lagu helay dambiyo musuq-maasuq iyo laaluush bishii Juun 2024, waxaana hadda ay sugaysaa xukunkeeda.
“Xarigga maanta ee Muna Wacays Fidhin wuxuu astaan u yahay tallaabo kale oo weyn oo horumar ah oo laga gaaray baaritaankan,” ayuu yiri Alvin M. Winston, Sr., oo ah Sarkaalka Sare ee Mas’uulka ka ah xafiiska FBI-da ee Minneapolis.
“Muna, iyo dhammaan kuwa lagu soo eedeeyay qorshahan, waxaa laga yaabaa inay dhayalsadeen awoodda FBI-da ee ay ku dabageli karto kuwa xada lacagta canshuur-bixiyeyaasha—gaar ahaan marka lacagta loogu talagalay in lagu quudiyo carruur gaajeysan.”
Qaansheegyo been abuur ah iyo kharash dhab ah
Dacwad-oogayaashu waxay ku andacoonayaan in Muna ay adeegsatay laba hay’adood—M5 Café iyo urur aan faa’iido doon ahayn oo ay markii dambe aasaastay oo la yiraahdo M5 Care—si ay isugu diiwaan geliso inay yihiin goobo cunto qaybin ah oo hoos taga Feeding Our Future iyo hay’ad kale oo kafaala-qaad ah.
Waxay sheegatay inay quudin jirtay 500 oo carruur ah maalin kasta, toddobada maalmood ee toddobaadka. Si ay u xoojiso sheegashadaas, saraakiishu waxay sheegeen inay gudbisay qaansheegyo cunto oo been abuur ah .
Dowladda waxay sheegtay in lacagtaas $1-ka milyan ah ee ay heshay loo isticmaalay in lagu bixiyo deyn guri, lagu iibsado gaari, lagu daboolo kharashyadeeda gaarka ah, iyo in tobanaan kun oo doollar loo diro dibadda.
Baarayaashu waxay sidoo kale ku eedeeyeen inay bixisay ku dhowaad $27,000 oo laaluush ah (kickbacks) oo ay siisay shaqaale ka tirsanaa Feeding Our Future si uu qorshuhu si habsami leh ugu socdo.
Baaritaankan, oo ay si wadajir ah u hoggaaminayaan FBI-da, Waaxda Dambi-baarista ee Hay’adda Canshuuraha (IRS Criminal Investigation), iyo Adeegga Baarista Boostada Mareykanka (U.S. Postal Inspection Service), ayaa iftiimiyay waxa ay saraakiishu ugu yeereen musuq-maasuq baahsan oo ka jira barnaamijyada kaalmada ee dowladda.
“Baaritaanka musuq-maasuqa Feeding Our Future wuxuu kiciyay wacyigelin ku saabsan musuq-maasuqa baahsan ee ka jira barnaamijyada ay dowladdu maalgeliso ee gobolkan,” ayuu yiri Adam Jobes, oo ah Sarkaalka Sare ee Mas’uulka ka ah Waaxda Dambi-baarista ee IRS ee Chicago.
In kasta oo xarigga Jimcihii uu ahaa guul kale oo la gaaray, Jobes wuxuu ka digay in “ay weli jirto shaqo intan ka badan oo u baahan in laga qabto kiiskan iyo qorshayaasha kale ee musuqmaasuqa.”
Eedeymaha loo jeediyay Muna waa kuwo aan weli la xaqiijin, waxaana loo aqoonsan yahay inay tahay dembi laawe ilaa maxkamad ay si kama dambays ah dembi ugu hesho.
Kiiskan ballaaran ayaa horay u horseeday in tobanaan qof ay dembiga qirteen iyo dhowr xukun oo la riday, iyadoo dacwad-oogayaashu ay sii wadaan inay kala furfuraan waxa ay ku tilmaameen mid ka mid ah shabakadaha musuqmaasuqa ee ugu dhiirran taariikhda gobolka Minnesota.
